گاهی اوقات ایجاد تحول در ساختارهای قدیمی ، پذیرفته شده و به ظاهر انعطاف ناپذیر، نیازمند نیرویی است که بتواند خیلی سریع موانع را پشت سر گذاشته و سر حال و فراگیر به قلع و قمع همه آن چیز هایی بپردازد که دست نیافتنی خطاب می شدند .
ظاهرا دنیای امروز با همه فراز و فرود های سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی اش نیازمند تکانه هایی بود که بتواند ساختار های مذکور را متحول کند. حالا دیگر ابر قدرت و عقب نگه داشته شده ، درجه مصونیتشان دربرابر یک موجود میکروسکوپی فرق چندانی با هم ندارد.کرونا با کسی تعارف ندارد .از هر روزنه ای که بتواند وارد می شود و اولین اشتباه ممکن است آخرین اشتباهمان باشد.درست در همان زمانی که حوصله تان از این همه مواظبت و ماسک و دستکش و الکل و … سر رفته و می خواهید نفسی بکشید ، کرونا نفستان را می گیرد!
به هر روی خواه ناخواه میزبان کرونا هستیم که شاید خیلی ها در آغاز ،آن طور که باید جدی اش نگرفتند – همچنان که اکنون هم! – باید مثل خیلی چیز های دیگر مثل سرما خوردگی ، آنفلوانزا ، بیماری های قلبی و عروقی ، دیابت و …با این میهمان ناخوانده همزیستی کنیم و اهل هر حرفه و صاحب هر عقیده ای که باشیم باید برنامه هایمان را طوری تنظیم کنیم که کرونا به آن ها لطمه نزند.
اولین گام مبارزه با کرونا، تعطیل کردن اماکن شلوغ و مسقف بود که شامل سالن های سینما ، تئاتر و موسیقی هم می شد.به این ترتیب در مدتی کوتاه مهم ترین فعالیت های فرهنگی هنری با مخاطبان نسبتا زیاد به تعطیلی کشانده شد و متعاقب آن بسیاری از دست اندرکاران سینما ، تئاتر ، موسیقی و حتی مطبوعات با پدیده بی کاری دست به گریبان شدند.کارگروه ها و جلساتی برای جبران خسارات وارده به فعالان عرصه فرهنگ و هنر برگزار می شد که با توجه به گستردگی وابعاد زیان ها ، بعید می دانم توانسته باشد رضایت اهل سینما ، تئاتر و رسانه را جلب کند. اوضاع وخیم اقتصادی دولت در شرایط تحریم و … ایجاب می کند که به جای تزریق پول به حساب های خالی ، با استفاده از امکانات موجود و با بهره گیری از تجربه های جهانی ، کاری کرد که ضمن کاسته شدن از صف طولانی اکران که در شرایط غیر کرونایی هم قابل توجه بود ،روند نمایش با شیوه های جدید آغاز شود.
اکران آن لاین که حالا پس از چند آزمون و خطا با استقبال تهیه کنندگان روبرو شده و در زمان نگارش این یادداشت آمار پنجاه متقاضی برای آن اعلام شده است، مهم ترین شیوه برای تداوم اکران با استفاده از امکانات وی او دی ها ی فعال موجود بوده است . شیوه ای که اگر چه نگرانی ها بابت امکان انتشار غیر قانونی آثار در آن همچنان به قوت خود باقی است ، به عنوان تنها راه موجود برای نمایش فیلم های متقاضی به حیات خود ادامه می دهد و چه بسا پس از فروکش کردن پاندمی کرونا – که بعید است حالا حالا ها رخ دهد – به عنوان یکی از شیوه های نمایش فیلم در ایران ادامه یابد.
سینما ماشین هم که به اندازه کافی در باره آن صحبت شده است ، پس از مدت کوتاهی از برج میلاد تهران به پارکینگ های وسیع دیگر در تهران و سایر شهر ها گسترش پیدا کرد و این شیوه قدیمی نمایش فیلم در ایران و جهان حالا یک بار دیگر خودی نشان داده است.در کنار همه این ها موضوع آغاز تولید فیلم های سینمایی در کنار بحث انتخابات شورای صنفی نمایش یکی از التهابات اخیر سینمای ایران بودند و نشان می دادند شیوع ویروس کرونا که که به گمان همگان باید موجب نزدیکی بیشتر دل ها و رفع اختلاف ها ی قدیمی و مخرب برای سینمای ایران می شد باید همچنان به عنوان یک تهدید در نظر گرفته شود!
در مجال کوتاهی که در اختیار دارم ، قصد ورود به موضوع شورای صنفی و تعامل خانه سینما و سازمان سینمایی را ندارم که به گمان من در هفته های اخیر به اندازه کافی در باره آن بحث شده است.فقط لازم است این نکته را در نظر داشته باشیم که یک بار برای همیشه باید موضوع استقلال خاانه سینما و صنوف وابسته به آن و اگر و اما هایی که همیشه در این زمینه وجود داشته است ،در قالب نشست های فراگیر آسیب شناسی مورد بحث قرار گیرد و به جای خط و نشان کشیدن های تکراری و فاقد وجاهت برای یک دیگر بهترین و موثرترین شیوه برای اداره شورای صنفی نمایش که در نهایت ، شیوه بیمار اکران در سینمای ایران را درمان کند، پیدا شود.
و بالاخره با وجود همه راه های آزموده شده برای تداوم اکران در سینمای ایران در شرایط کرونایی به یاد داشته باشیم که بازگشایی سالن های سینما – که امیدوارم تا زمان چاپ این یادداشت محقق شده باشد – به عنوان مهم ترین آیین تماشای فیلم با رعایت همه ضوابط بهداشتی ، باید همچنان جدی ترین راه برای حفظ ارتباط مخاطب با سینمای ایران باشد.
اکران آن لاین به عنوان یک شیوه جدید برای نمایش فیلم در خانه ها ، به یقین نمی تواند برای همیشه جایگزین نمایش فیلم در سالن های سینما بشود.فیلم دیدن در سینما ،آیینی است که برای خیلی ها جایگزینی ندارد و امیدوارم هر چه زود تر چراغ نمایش فیلم در سینما ها با رعایت همه پروتکل های بهداشتی روشن شود.
سید محمد سلیمانی
شماره 305 مرداد 99