تلویزیون با سیاست های خاص خودش در سال 98 سال پر نوسانی را سپری کرد و چالش پر دامنه اش با دولت در ماههای اخیر پر رنگ تر شد. آخرین نمونه برجسته این چالش در برنامه جهانآرا و بعد از حوادث و اعتراضات هنرمندان به فاجعه سقوط هواپیما برمی گردد که مهمان یکی از برنامه های جهانآرا توهین مستقیمی به رخشان بنی اعتماد و مسعود کیمیایی کرد و پیشگویی مجری اش به تحقق پیوست و برنامه توقیف شد. مجری جهان آرا در برنامه چند هفته قبل که ابوالقاسم طالبی حضور داشت و دولت و رئیس جمهور را به چالش کشید مدام با نگرانی از طالبی می خواست کمتر حرف های چالش برانگیز را مطرح کند تا برنامه به محاق توقیف نیافتد. ظاهراً تا پایان دولت روحانی در سال 1400 این چالش تلویزیون به خصوص شبکه افق با دولت همچنان ادامه خواهد داشت.
در اواسط اسفند که به واسطه شیوع بیماری کرونا سینماها و تئاترها تعطیل بود، شبکه های مختلف تلویزیونی سرگرم تولید برنامه های شاد نوروزی بودند که شاید شاخص ترین سریال امسال ادامه سریال طنز «نون خ» سعید آقاخانی باشد و طبق روال هم برنامه های مسابقه ای رونق دارد و امسال سام درخشانی مسابقه ای را در ایام نوروز اجرا کرد.
یکی از وظایف و مأموریت های تلویزیون پرداختن به مسایل روز سیاسی و اجتماعی است و آخرین برنامه سیاسی سال 98، انتخابات مجلس شورای اسلامی بود که تلویزیون در این زمینه برنامه های زیادی تولید کرد. بحث آموزش مقابله با بیمار ی کرونا حجم عمده ای از برنامه های اسفند ماه شبکه های مختلف تلویزیونی به خصوص شبکه خبر را شامل شد و سال 98 با توجه به رخدادهای دیماه و بهمن ماه بخش عمده ای از برنامه های تلویزیون از روال عادی اش فاصله داشت و تحت تأثیر رخدادهای سیاسی کشور بود.
در بحث تولید سریال، تلویزیون سال چندان موفقی را تجربه نکرد و عید امسال هم به جز سریال نون خ سایر سریال ها اصلاً در ارتباط با مخاطب موفق نبودند و البته تلویزیون هم تحت تأثیر سیل قرار داشت و به طور کلی مردم ایران سال پر نوسان و پر تلاطمی را تجربه کردند. در نیمه دوم سال هم تعداد زیادی سریال خنثی، بدون رمق و کلیشه ای روانه آنتن پخش شد. تعدادی سریال مناسبتی هم مثل «جلال» برای ایام دهه فجر ساخته شد که خیلی بدون سر و صدا با توجه به ضعف ساختاری اثر روی آنتن پخش رفت.
یکی از پر حاشیه ترین سریال های سال 98 تلویزیون سریال پلیسی و جاسوسی «گاندو» کار جواد افشار بود که به واسطه ارجاعات خاص و بی پروایش به عملکرد دولت و به خصوص وزارت امور خارجه و دکتر ظریف، حسابی چالش به پا کرد و پس از آن بودجه تلویزیون کاهش یافت. این سریال یکی از کارهای موفق و استاندارد تلویزیون محسوب می شود و به طور حتم اگر برای تولید سریال به خصوص در بخش خارج از کشور بودجه بیشتری در نظر گرفته می شد کیفیت کار به طور حتم بهتر از این می شد. حذف قسمت پایانی سریال، ساخت بخش دوم سریال را در هاله ای از ابهام برد. یکی از نقاط قوت سریال گاندو حضور موثر وحید رهبانی در یکی از نقش های اصلی سریال بود که بازی جذابی را ارائه کرد.
در میان شبکه های تلویزیونی یکی از سرگرم کننده و مفرح ترین شبکه ها به طور حتم نسیم بود. در ابتدای سال مسابقه جذاب و کودکانه «کودک شو »با اجرای خوب پژمان بازغی و طراحی بخش های جذاب حضور و رقابت والدین به همره کودکانشان با یکدیگر فضای جذابی خلق کرده بود و خیلی از چهره های هنری با فرزندانشان مهمان این برنامه بودند.
برنامه چهل تیکه با فرمت جدید و اجرای علیمردانی دیگر برنامه خوب شبکه نسیم بود. طراحی دکور دهه شصتی با محوریت نوار کاست و حضور مهمانانی که در دهه شصت جوان بودند و دیدن تصاویرشان در فیلم ها و سریالها برای خیلی ها جذابیت داشت.
طراحی مسابقه راننده شو با مجریگری کامبیز دیرباز مسابقه جذابی بود که در بخشی از آن شرکت کنندگانش با ماشین خودشان در پیست مسابقه می دادند و برای خانواده ها بسیار جذابیت داشت و اجرای حرفه ای دیرباز با طراحی زیبای لباس تمام چرمش باعث بهتر شدن کیفیت مسابقه شده بود.
یکی از برنامه های جذاب دیگر شبکه نسیم برنامه کتاب باز بود که در فاز جدیدش سروش صحت به عنوان مجری حضور داشت و طیفهای متنوعی از مهمانان اعم از منتقد مسعود فراستی، مستندساز رامین حید فاروقی، مترجم حمیدرضا آتش برآب، فیلمساز و بازیگر در برنامه حضور داشتند. یکی از بخش های جذاب برنامه معرفی کتاب از سوی مهمانان بود.
حضور مهران مدیری با شخصیت کاریزماتیک وارش یا قسمتی که مترجم نام آشنای ادبیات روسیه یعنی حمیدرضا آتش برآب درباره فلسفه و پیدایش ادبیات روسیه صحبت می کرد جزو برنامه های ماندگار این سری از کتاب باز است.
بخش جدید برنامه دورهمی با حضور مهمانان تکراری و نه چندان معروف و درجه یک و حذف بازیگر با قطعه نمایشی از جذابیت دورهمی کاسته بود. یکی از برنامه های جذاب این دوره دورهمی حضور علی انصاریان برای مرتبه دوم بود که با توجه به شخصیت جذاب و بذله گوی او و کل کل هایش با مدیری برای مخاطبان دورهمی بسیار جذاب بود و طرح مسایل نقادانه سیاسی از سوی مدیری و به چالش کشیدن مدیریت کلان دولت هم از دیگر نکات قابل توجه این برنامه بود.
برنامه های زنده صحبگاهی در شبکه های مختلف تلویزیون همچنان دارای جذابیت های خاص خودشان بودند که گل سرسبدش برنامه سلام صبح به خیر شبکه سوم بود که با بخش های متنوعش مثل سه کنج و حضور مهمانان معروف در بخشهای مهم اجتماعی، سیاسی، تلویزیونی و سینمایی توانست با اجرای خوب حسین کلهر که یک ماهی از برنامه دور بود و تئوری حذف مجریان پر مخاطب را تقویت می کرد، نظرها را به خودش جلب کند. پوشش زنده و تمام وقت این برنامه درباره حادثه ترور حاج قاسم سلیمانی بر اهمیت برنامه افزوده بود. شبکه 5 هم با برنامه صحبگاهی اش که سه مجری ثابت و جوان داشت و برنامه های جذابی مثل مرور روزنامه های صبح و برنامه های هنری در آن گنجانده شده بود توانست مخاطبان خاص خوش را داشته باشد. برنامه صحبگاهی طلوع شبکه 4 با حضور محمدرضا مقدسیان منتقد سینما با توجه به رویکرد علمی و تخصصی اش هم طیف مخاطبان خاص را پوشش می دهد. شبکه یک هم با برنامه قدیمی صبح به خیر ایران که با اوحدی و نظام اسلامی در سه دهه حضور موثری در برنامه های شبکه یک داشت تلاش می کرد با سایر برنامه های صحبگاهی شبکه های مختلف رقابت کند که چندان در این راه موفق نبود. شبکه دو هم در برنامه صحبگاهی اش در زمینه تغییر مجریان رکوردشکن بود و نشان می داد که تهیه کنندگان برنامه نتواسته اند به جمعبندی درستی از خواسته شان درباره انتخاب مجری برسند. آخرین مجری این برنامه در سال 98 نغمه جودکی بود.
شقایق فروتن
شماره 305 مرداد 99