/سید محمد سلیمانی/
برپایی جشنواره ای در اندازه های جشنواره جهانی فیلم فجر در شرایط کرونایی ، اتفاقی قابل پیش بینی بود که خوشبختانه رخ داد و به رغم حرف و حدیث ها و کمبود ها و نواقصی که ساله است به طور طبیعی گریبانگیر قریب به اتفاق جشنواره های هنری برگزار شده در ایران است ،توانست خود را در جایگاهی قابل قبول قرار دهد.
حالا دیگر برای همه واضح و روشن است که جشنواره جهانی فیلم فجر به واسطه برخی ملاحظات برگزار کنندگان و شرکت کنندگان ،امکان نمایش تازه ترین آثار روز سینمای جهان را ندارد ولی آیا این نقیصه ،دلیل موجهی برای مستقل برگزار نکردن این جشنواره و تعطیلی آن است؟
واضح است که هر جشنواره ای سیاست های خاص خودش را در پذیرش و نمایش فیلم ها در بخش های رقابتی و جنبی اش دارد و جشنواره جهانی فیلم فجر هم سال ها ست به واسطه وجود تحریم ها و تمایل نداشتن برخی فیلمسازان سرشناس خارجی به ارائه فیلمشان در آن ، سعی کرده ضمن نمایش برگزیده ای از فیلم های اروپایی در دسترس در قالب جام جهان نما و … فیلم های بخش مسابقه اصلی اش را از بین برگزیده جدید ترین آثار تولید شده در آسیا و اروپای شرقی انتخاب کند که گاهی در میان آن ها آثار مهم و درخور تاملی از استعداد های جدید و جوان هم دیده می شود. در دیگر بخش های جشنواره هم از جمله جلوه گاه شرق ، نگاه به سینمای منطقه ای حرف اول را می زند و به همین دلیل کسانی که جشنواره های جهانی را پیگیری می کنند، وقتی به جشنواره جهانی فیلم فجر می رسند و کارنامه چند ساله اش را بررسی می کنند،به این نتیجه می رسند که رویکرد جشنواره جهانی به سینمای آسیا و منطقه رفته رفته به ویژگی اصل آن تبدیل شده و حالا که جشنواره جهانی به عضویت رسمی «فیاپف » در امده است ، می توان با استفاده از همین خصیصه به معرفی بهتر و بیشتر آن در عرصه های بین المللی پرداخت.
جشنواره سی و هشتم که به واسطه پاندمی کرونا به صورت مجازی با مهمانان خارجی خود در ارتباط بود و بازار فیلمش را از طریق بسترهای امن موجود برگزار کرد ، به لحاظ کیفیت برگزاری کارگاه های آموزشی و برپایی نشست برای فیلم های بخش مسابقه ونمایش فیزیکی فیلم در بخش های مختلف در فضای وسیع و امن پردیس چارسو بدون کوچکترین تغییر در جدول نمایش فیلم ها ، نمره قبولی می گیرد.
یکی از مهم ترین ویژ گی های جشنواره جهانی در مقایسه با جشنواره ملی فیلم فجر ، باشگاه مخاطبان جشنواره است که جوانان علاقه مند به سینما را با فضای برگزاری جشنواره و تماشای فیلم در آن ، در کنار سینماگران و منتقدان آشنا می کند .
جشنواره جهانی امسال به لحاظ کیفیت فیلم های شرکت داده شده در بخش مسابقه بین المللی هم باتوجه به امکانات ومحدودیت های موجود در سطحی بود که بتوان چند فیلم مهم و در خور اعتنا در میان فهرست آثار نمایش داده شده پیدا کرد.
نمایش آثاری همچون هلن ، کوهستان جادو ، نور طبیعی ، جزیره دروغ ، ما اینجاییم ما نزدیکیم ، گذار :آخرین روز های سامورایی و … که اغلب نخستین نمایش منطقه ای یا آسیایی آن ها به شمار می آمد و در بخش های جنبی هم نمایش آثاری همچون گزارش نهایی ، خاطرات محاصره ، ارنا در جنگ ، صد سال به این سال ها ، پس از مرگ ،پدر ما ، احساسات و … نشان از آن داشت که تلاش برای انتخاب آثار بهتر از میان فیلم های موجود یا ارائه شده ،جدی گرفته شده است. ضمن اینکه در بخش فیلم های مرمت شده هم در مقایسه با سال های گذشته فیلم های بیشتری به نمایش در آمد . نمایش فیلم های دختر لر ، آن سوی آتش و چهارصد ضربه یا آثار کمیابی همچون «شارل مرده یا زنده » و « عصر با شکوه» در این بخش با استقبال فراوانی مواجه شد و انتظار می رود روند مرمت آثار کلاسیک با جدیت و سرمایه گذاری بیشتری پیگیری شود.
به نظر می رسد بحث قدیمی و تکراری بازگشت جشنواره جهانی به ساختار جشنواره فیلم فجر با توجه به تجربه های به دست آمده در دوره های اخیر دیگر مجالی برای طرح دوباره نداشته است و بهتر است به جای تلاش برای تبدیل جشنواره جهانی به یک عنوان جنبی برای جشنواره فیلم فجر ، به فکر استفاده از تجربه های مفید سال های اخیر در عرصه برگزاری مستقل جشنواره جهانی باشیم و با رفع نواقص موجود و تلاش برای دعوت از سینماگران با تجربه پس از پایان پاندمی کرونا ، فضای مناسبی را برای بهره گیری جوانان علاقه مند به سینما از برنامه های جشنواره ایجاد کنیم.