سید محمد حسین لواسانی| «داریوش مهرجویی: شاعرانگی زندگی معمولی»؛ این عنوانی در بخش ویژه و مرور آثار جشنواره مسکو روسیه است تا این رویداد بین‌المللی در چهل‌وششمین آوردگاه خود میزبان آثاری از جنس شعر و عرفان و فلسفه باشد؛ آثاری از داریوش مهرجویی فقید که منتخب آن‌ها برای نمایش در این جشنواره، بیانگر این مهم است. «گاو»، «هامون»، «درخت گلابی»، «پری»، «لیلا» و «اشباح» از جمله فیلم‌هایی هستند که در جشنواره بین‌المللی مسکو روی پرده می‌روند.
فیلم سینمایی «گاو» نه تنها از بهترین فیلم‌های زنده‌یاد داریوش مهرجویی‌ست، که از مهم‌ترین آثار سینمای ایران نیز شمرده می‌شود. این فیلم که به سال 48 ساخته شد در زمره فیلم‌های مؤثر در شکل‌گیری موج نوی سینمای ایران نیز قرار می‌گیرد. عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و جعفر والی از جمله بازیگران فیلمی هستند که روایت‌گر قصه «مش‌حسن» و شدت علاقه او به گاوش است. در تمامی این سال‌ها جشنواره‌های ونیز، کن، برلین، لندن و لس‌آنجلس از جمله مهم‌ترین رویدادهای سینمایی میزبان این فیلم بودند، فیلمی که در سال‌های 51، 67 و 78 در رای‌گیری منتقدان، موفق به کسب عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران شد.
فیلم سینمایی هامون به نویسندگی داریوش مهرجویی و با بازی خسرو شکیبایی، بیتا فرهی و عزت‌الله انتظامی، راوی داستان زندگی مردی به نام حمید هامون است که زندگی زناشویی کابوس‌واری را پشت سر می‌گذارد. این اثر داریوش مهرجویی که به سال 68 ساخته شد، در دوره هشتم جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۸) با کسب پنج سیمرغ بلورین به‌همراه جایزه ویژه هیئت داوران ستاره بی‌رقیب سینمای آن سال ایران بود. این فیلم در جشنواره هشتم برنده جایزه ویژه هیئت داوران برای بهترین فیلم و همین‌طور سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، نقش اول مرد، و بهترین تدوین شد. همچنین «هامون» کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین در شش زمینه دیگر بود.
«درخت گلابی»، نیز از دوست‌داشتنی‌ترین عاشقانه‌های سینمای ایران با انگاره‌های فلسفی است، فیلمی برگرفته از داستانی به قلم گلی ترقی که برشی از زندگی یک نویسنده بی‌بر و بار، همچون درخت گلابی خانه پدری را روایت می‌کند.
محمود شایان، نویسنده‌ای در حوالی 60 سالگی‌ست که چند کتاب تاکنون نوشته و مشهور شده، چند سالی می‌شود که او برای نوشتن کتاب جدید، دستش به قلم نمی‌رود. به همین خاطر، به باغی در دماوند می‌رود که از ایام شباب، خاطرات زیادی از آنجا دارد. همایون ارشادی، گلشیفته فراهانی، جعفر بزرگی، نعمت‌الله گرجی و شهرام حقیقت‌دوست از جمله بازیگران این اثر مهرجویی به‌شمار می‌روند.
«لیلا» که نیمه دوم دهه هفتاد ساخته شد، دوازدهمین فیلم بلند داریوش مهرجویی به نویسندگی خود او و با اقتباس از داستانی به قلم مهناز انصاریان است. چکیده داستان این فیلم که با بازی لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی و محمدرضا شریفی‌نیا همراه است را می‌توان این‌گونه تعریف کرد. لیلا روز بیست‌وهشتم ماه صفر با رضا، دوست برادرش حسین برخورد می‌کند و آشنایی‌شان به ازدواج می‌انجامد. مدتی بعد، لیلا روز تولدش می‌فهمد که بچه‌دار نخواهند شد و پزشک هم اشکال را از لیلا می‌داند.
«پری» یکی دیگر از آثار شناخته‌شده مهرجویی‌ست که در جشنواره مسکو در نگاه مخاطبان می‌نشیند. این فیلم با تمام انگاره‌های فلسفیش که البته فاصله مشهودی با «درخت گلابی» دارد را می‌توان از عرفانی‌ترین آثار سینمای ایران بخوانیم. «پری»، اقتباسی از رمان «فرانی و زویی» و داستان کوتاهِ «یک روز خوش برای موزماهی» نوشته «جروم دیوید سالینجر» است که در آن بازیگرانی چون نیکی کریمی، علی مصفا، خسرو شکیبایی و پارسا پیروزفر نقش‌آفرینی کرده‌اند.
این فیلم که در نیمه اول دهه هفتاد ساخته شد، روایت‌گر برشی از زندگی دانشجوی ممتاز ادبیات و تئاتر است که با خواندن یک کتاب کوچولو دچار تحولات بنیادی حسی و فکری می‌شود. پری که در زندگی و روابط خود با اطرافیانش به مشکل خورده، با خواندن این کتاب که به طور اتفاقی پیدا می‌کند، زندگی خود را کاملا دست‌خوش تغییرات جدی می‌بیند تا جایی که رهسپار کشف حقیقت زندگی می‌شود.
«تیمسار سلیمانی و همسرش در روابط خود به بن‌بست می‌رسند، تلاش‌های وکیل خانواده برای بهبود اوضاع زندگی آنان بی‌نتیجه می‌ماند. سال‌ها بعد گناهان تیمسار گریبان مازیار (پسر جوانش) را می‌گیرد و مسیر عشق و زندگی او را دشوار می‌سازد.» این چکیده داستان فیلمی به نام «اشباح» از دیگر ساخته‌های مهرجویی به نویسندگی خود او است که بناست روی پرده جشنواره مسکو به نمایش در بیاید. در این فیلم که به سال 92 ساخته شد، بازیگرانی چون همایون ارشادی، مهتاب کرامتی، حسن معجونی و ملیکا شریفی‌نیا به نقش‌آفرینی پرداخته‌اند.
به هر روی، جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو، میزبان قاب‌هایی شبیه به زندگی و از جنس شعر و فلسفه و عرفان است تا با مرور آثار مهرجویی فقید، دفتری از دیوان دوست‌داشتنی سینمای ایران را ورقی زده باشد.
نقل از روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی