مراسم اختتامیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» امروز ۲۵ آذرماه باقرائت آیاتی از قرآن کریم و پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران در تالار وحدت برگزار شد.
به گزارش جهان سینما به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند ، تجربی و پویا نمایی ، محمد سلوکی مجری اختتامیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت در ابتدای این مراسم ضمن خوشامدگویی به مهمانان گفت: دوست دارم علاوه بر تمام مدیران و بزرگوارانی که در اینجا حضور دارند، به نسل جوان پرسشگر هم خوشامد بگویم چون یکی از اصلی‌ترین مصادیق حقیقت، در همین ذهن‌های پرسشگر است. جهان باید به این افراد پاسخ دهد و بگوید که در کدام سمت تاریخ ایستاده است. در این دوره از جشنواره پرسش‌های بسیار و حضور قدرتمند به چشم می‌خورد. آمار بالای فروش فیلم و کمیت و کیفیت خوب جشنواره نشانگر حرکت در مسیر درست هجدهمین جشنواره بود.
محمد حمیدی‌مقدم، دبیر جشنواره سینماحقیقت در ابتدای صحبت‌های خود ضمن خیرمقدم عنوان کرد: حضار محترم به آیین اختتامیه هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران، «سینماحقیقت» خوش آمدید. پس از یک هفته پرشور، و تماشای آثاری جسورانه، متنوع و پرمخاطب، امشب، در کنار یکدیگر، به پایان این ضیافت رنگارنگ رسیدیم. جشنواره «سینماحقیقت» فرصتی است برای طرح یک پرسش. در جهان امروز، چگونه می‌توان به حقیقت دست یافت؟ آیا هر واقعیتی، حقیقت است؟ واقعیت را در میان انبوه تفسیرها و تحلیل‌ها چطور می‌توان کشف کرد؟ «سینماحقیقت» کوششی برای پاسخ دادن به این پرسش‌هاست.
وی افزود: امسال، با حضور و همراهی شما، هجدهمین دوره را سپری کردیم، با یاد مردم غزه شروع کردیم که پژواک صدای مظلومیتشان باشیم و اینجا دوباره از آنها یاد می‌کنیم، که «حقیقت» بدون آنها بی‌معناست.
دبیر جشنواره تصریح کرد: امسال، بیش از 14 هزار تماشاگر به تماشای آثار بخش ملی نشستند، کارگاه‌ها و بخش بین‌الملل با استقبال همراه بود و نمایش مستندهای «غزه» مورد توجه قرار گرفت.
وی ادامه داد: برای تعدادی از فیلم‌هایی که با استقبالِ فراتر از انتظار، مواجه شدند، سانس‌های فوق‌العاده برگزار شد و تماشاگران این دوره از نظر آماری، جهش قابل توجهی داشتند. این یک پیام آشکار برای ما به عنوان برگزارکنندگان این رویداد و شما، به عنوان مخاطبان جشنواره دارد. «سینماحقیقت» به واسطه نمایش آثار جسورانه و واقع نما، زنده است و مخاطب امروز انتظار دارد، تصویری از جامعه‌اش را در فیلم ها ببیند. نکته بعد این که، جشنواره، نیازمند فضایی بزرگتر، سالن‌هایی بیشتر و امکاناتی وسیع‌تر از هجده دوره سپری شده است.
حمیدی‌مقدم عنوان کرد: «سینماحقیقت» در هجدهمین دوره، نشان داد سینمای مستند ایران، نیازمند مدارا و سعه صدر مسئولان و مدیران و گروه هایی است که نمایش بعضی فیلم‌ها را نپسندیدند. اینجا، فضایی برای تعامل، صحنی برای گفت‌وگو، دانشگاهی برای آموختن و شنیدن صداها و نظرات مختلف است. «سینماحقیقت» می‌تواند تریبونی باشد تا کاستی‌ها و مشکلات را روایت کرده و برای حل آنها چاره‌اندیشی کنیم، اینجا، انعکاس روح جامعه است، جامعه‌ای که می‌خواهد صدای خود را به گوش مسئولان، نخبگان و سیاست‌گذاران برساند. فراتر از نگاه‌های سیاسی و جناحی به آینده بیاندیشد. پس، مستندساز باید بتواند در چارچوب قانون، اما صریح، پرسشگر، و شفاف فعالیت کند.
وی افزود: مستندساز، دیده‌بان و آینده‌نگر است، مسیر را باز می‌کند تا جامعه از آن بگذرد. مستندساز، «اندازه» نگه می‌دارد و هشدار می‌دهد. این عدالت خواهی، تلاش برای رفع تبعیض و محرومیت، فسادستیزی و روایتگری را نباید از او گرفت.
حمیدی‌مقدم در بخش دیگری از صحبت‌های خود خطاب به سیدعباس صالحی وزیر ارشاد گفت: امسال، برای ششمین بار، به عنوان دبیر جشنواره «سینماحقیقت» از مشکلات خانواده بزرگ سینمای مستند ایران، از کمبود بودجه، مشکلات مادی و معنوی گلایه می‌کنم. به این موضوع به طور ویژه نگاه کنید. سینمای مستند، بیش از هر چیز به حمایت مادی و معنوی نیازمند است تا همچنان سرمنشا خلق آثاری بکر و نوآورانه باشد.
دبیر جشنواره تاکید کرد: هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» به پایان رسید، از دوستانی که به عنوان مشاور انتخاب آثار و مشاوران دبیر، همراهمان بودند، از هیات‌های داوری در بخش‌های ملی، بین‌الملل و جایزه شهید آوینی سپاسگزارم. از همکارانم در ستاد برگزاری این رویداد که ماه‌ها کوشیدند تا جشنواره، گامی جلوتر از تجربه‌های قبل بایستد. از سینماگرانی که با فیلم‌ها و حضورشان به این جشنواره معنا دادند و از سینمادوستانی که اگر نباشند، جشنواره و سینما بی اعتبار است، سپاسگزارم.
حمیدی‌مقدم در پایان عنوان کرد: «سینماحقیقت» فرصتی است برای طرح یک پرسش مبنی بر اینکه سهم هر یک از ما در بیان واقعیت و کشف حقیقت چقدر است؟
در ادامه با حضور حسین زارع‌زاده مدیر شبکه مستند، جایزه فیلم برگزیده شبکه مستند به مستند «شگرد» به کارگردانی جعفر صادقی اهدا شد.
تندیس برنزی شهید آوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «خط القعر» به کارگردانی فرشاد اکتسابی اهدا شد.
تندیس نقره‌ای شهید آوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «آلبوم خانوادگی من» به کارگردانی محمدرضا نوروزبیگی اهدا شد.
تندیس طلایی شهید آوینی به همراه لوح افتخار به فیلم «سنگر هفت تپه» به کارگردانی علی زهیری اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره در بخش شهید آوینی به زهرا فتاحیان شخصیت فیلم «یک وجب خاک» به کارگردانی نیما مهدیان اهدا شد.
دیپلم افتخار بخش مسابقه غزه، فلسطین، مقاومت هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران به فیلم «بلوار بیروت» به کارگردانی فرح الهاشم از کشور لبنان اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم غزه، فلسطین، مقاومت شامل جایزه نقدی، لوح افتخار و تندیس جشنواره به فیلم فریم های فلسطینی به کارگردانی سعید فرجی از ایران اهدا شد.
دیپلم افتخار فیلم کوتاه در بخش بین‌الملل به فیلم «بروکسل در نمای نزدیک» به کارگردانی ایلیا سیرچنکو از بلژیک اهدا شد.
وی پس از دریافت جایزه گفت: از این جایزه ممنونم. برای من خیلی غیرقابل انتظار بود و از همه عوامل فیلمم تشکر می‌کنم. امروز روز تولد همسرم است و از همینجا به او تبریک می‌گویم. از دعوت شما ممنونم و از همه مردم ایران تشکر می‌کنم. این مدت که ایران بودم متوجه شدم که ایران بسیار مردم خون‌گرمی دارد. از خانم شیرین نادری مدیر بخش بین‌الملل نیز تشکر می‌کنم.
بهترین فیلم نیمه بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «ناگفته» به کارگردانی ماچی آدامک از لهستان اهدا شد.
ماچی آدامک در پیامی ویدیویی گفت: خیلی خوشحالم که فیلم من در این جشنواره اکران شد و جایزه گرفت. در حال تولید مستند جدیدی هستم و از این رو می‌توانم امیدوار باشم که بار دیگر و در دوره دیگری از جشنواره با شما دیدار کنم. تا آن روز سلام و تشکر من را از کشور لهستان بپذیرید.
بهترین فیلم نیمه بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «ناگفته» به کارگردانی ماچی آدامک از لهستان اهدا شد.
ماچی آدامک در پیامی ویدیویی گفت: خیلی خوشحالم که فیلم من در این جشنواره اکران شد و جایزه گرفت. در حال تولید مستند جدیدی هستم و از این رو می‌توانم امیدوار باشم که بار دیگر و در دوره دیگری از جشنواره با شما دیدار کنم. تا آن روز سلام و تشکر من را از کشور لهستان بپذیرید.
در بخش بلند مسابقه بین‌الملل لوح افتخار این بخش به فیلم «خاطرات بی‌رحم» به کارگردانی پائولا رودریگز سیکرت از آرژانتین و شیلی تعلق گرفت.
جایزه ویژه هیات داوران در بخش بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «کابین» به کارگردانی یاسر خیر از ایران اهدا شد.
علی همرایف یکی از اعضای هیات داوران این بخش گفت: سلام می‌کنم به همه کسانی که اینجا حضور دارند. امروز روز بزرگی است و ما می‌خواهیم جوایز این جشنواره را به بهترین فیلم‌های مستند اهدا کنیم. من مفتخرم که به نمایندگی از هیات داوران جایزه ویژه را به فیلم «کابین» اهدا کنم.
همچنین بهترین فیلم بلند در بخش مسابقه بین الملل به فیلم «نون زنجبیلی برای پدرم» به کارگردانی آلینا مصطفینا از قزاقستان اهدا شد.
آلینا مصطفینا در پیامی ویدئویی گفت: خیلی خوشحالم که فیلم من در این جشنواره جایزه گرفت، چون من همیشه کنجکاو و علاقه‌مند به سینمای ایران بودم و دریافت چنین جایزه‌ای برایم مغتنم است. «نان زنجیلی برای پدرم» نه یک مستند درباره خانواده‌ام که مستندی درباره هویت مستقل تمام مردم قزاقستان است.
لوح افتخار فیلم کوتاه در بخش بین‌الملل به فیلم «خاطرات عمیق» به کارگردانی رافائل کیروگا از مکزیک اهدا شد.
جایزه ویژه هیات داوران شامل جایزه نقدی، تندیس و لوح جشنواره در بخش فیلم کوتاه مسابقه بین‌الملل به فیلم «با قید محرمانگی» به کارگردانی شروین وحدت و پیام عزیزی از ایران اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم کوتاه مسابقه بین‌الملل شامل ۸۰۰ دلار، تندیس و لوح جشنواره به فیلم «سفر با پای برهنه» به کارگردانی بیجوی چادهری از هند اهدا شد.
چادهری در پیامی ویدیویی گفت: من بیجوی چادهری از هند هستم و باید بگویم که خیلی خوشحالم که فیلم من فرصت نمایش در این جشنواره و دیده شدن را داشت. به همه فیلم‌سازان دیگر حاضر در این جشنواره تبریک می‌گویم و از دست‌اندرکاران سینماحقیقت ۱۸ سپاسگزاری می‌کنم.
لوح افتخار بخش نیمه بلند مسابقه بین‌الملل به فیلم «سل» به کارگردانی زهره البودی از سوریه تعلق گرفت.
بعضی مسئولان خودنظام پنداری را کنار بگذارند
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن ابراز خوشحالی از حضور در هجدهمین جشنواره سینماحقیقت گفت: خوشحالم که در ایران عزیز ما سینمای مستند گام به گام پیش آمده و باری را بر دوش می‌کشد که صراحت روایت دارد. این سینما مختص نسل جوان جسور و خلاق است که به اتکای تاریخ، هنر و پیشینه ابدی و جغرافیایی داستان‌های کامیابی و ناکامیابی‌ها می‌سازند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: سینمای مستند ما پیشینه و چشم‌اندازی پر افتخار دارد. ۶۰ درصد ورودی فیلم‌ها از شهرستان‌ها هستند و این نشانگر این است که از جای جای ایران هنرمندان برای مستندسازی اهتمام می‌ورزند. سینمای مستند ایران بیش از آنچه که هست ظرفیت دارد و برعهده ما است که این ظرفیت را شناخته و به آن بها دهیم. این سینما با انباشت ظرفیت‌ها و استفاده از مضمون‌های بکر و تکنیک‌های تازه مخاطب را به سینمای مستند متصل کرد. هدف دیگر ما بازارهای بین‌المللی و حضور مستندهای ایرانی در عرصه بین‌المملی است زیرا این سینما حرف‌های بسیاری برای منطقه و جهان دارد.او در پایان گفت: باید تحمل‌پذیری را نسبت به سینمای مستند که پنجره‌ای است نسبت به جهان بیشتر کرد. سینمای مستند ایران ترکیبی از روایت، خلاقیت، جسارت و مسئولیت است که ترکیبی متجانس از سینمایی موثر به حساب می‌آید. من مسئول باید خودنظام پنداری را کنار بگذارم و سعه صدر را بالا ببرم.
با حضور زینب سلیمانی، سیدعباس صالحی و رائد فریدزاده جایزه سرباز وطن به فیلم «جمال» به کارگردانی محمد منصور اهدا شد.
در بخش بهترین کارگردانی فیلم مستند کوتاه تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی به سارا طالبیان برای فیلم «آبه» تعلق گرفت.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین کارگردانی فیلم مستند نیمه بلند به «سرزمین آتش» به کارگردانی سجاد ایمانی اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین پژوهش فیلم مستند به فرشاد اکتسابی برای فیلم «خط القعر» اهدا شد.
در بخش بهترین نویسنده و گوینده گفتار متن تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین گفتار متن و گویندگی به محبوبه زارعی برای نویسندگی و ابوالفضل جلیلی برای گویندگی فیلم «چمدان آبی» اهدا شد.
در بخش بهترین صدا نیز تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به گیسو آزادروش برای صداگذاری فیلم «لب شور» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین موسیقی متن، ضمن تقدیر از آرمان موسی‌پور به محمدمهدی باطنی برای موسیقی فیلم «فاطمی» اهدا شد.
در بخش بهترین تدوین فیلم، ضمن تقدیر از مستانه مهاجر برای تدوین فیلم مستند «رخ»، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین تدوین به محمد طالبی برای فیلم «سفرنامه عراق عجم» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار بهترین تصویربرداری به محمدرضا تیموری برای فیلم‌های «اجاقِ نواز» و «رخ» اهدا شد.
تندیس جشنواره و دیپلم افتخار جایزه ویژه هیات داوران به حبیب علوانی برای کارگردانی فیلم «آدریانا مسافری از ایتالیا» اهدا شد.
گروه موسیقی علی قمصری در ادامه آیین اختتامیه با حضور روی صحنه به اجرای چند قطعه پرداخت.
رائد فریدزاده: سینمای مستند آینه‌گردانی می‌کند
در بخش دیگری از این مراسم رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی روی صحنه آمد و گفت: خدمت مهمانان عزیز سلام عرض می‌کنم. جشنواره سینماحقیقت هجدهمین دوره خود را پشت سر گذاشت و کاملا به بلوغ و بالندگی رسیده است. این جشنواره جایگاه حقیقی سینمای مستند را برای ما یادآوری می‌کند. سینمای مستند آینه‌گردانی می‌کند. معروف است که می‌گویند به واسطه انسان می‌توان هستی را دید و وقتی به انسان نگاه می‌کنید، می‌توان به معجزه خلقت پی برد. سینمای مستند آینه تمام قد جامعه است. گاهی این تصویر شاید به مذاق ما خوش نیاید، اما آینه چون نقش تو بنمود راست، خود شکن، آیینه شکستن خطاست.
وی ادامه داد: سینمای مستند، سینمای جسور است و سینماگر مستند جسورانه در پی حل مساله است، با نادیده گرفتن مساله مشکلی حل نمی‌شود. سینماگر مستند دغدغه مند، کنجکاو و پژوهشگر است و از وجه اسنادی سینما آگاه است. سینمای مستند حافظ تاریخ و فرهنگ است. اگر سنگی از پیش پای سینماگران مستند برنمی‌داریم حداقل مسیر را برایشان هموار کنیم.
جایزه بهترین کارگردانی فیلم مستند بلند، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به فیلم «رخ» به کارگردانی سام کلانتری تعلق گرفت.
سام کلانتری گفت: در ابتدا می‌خواهم از مستانه مهاجر و آرش صادقی تشکر کنم و بگویم که به قول آقای حمیدی مقدم، ما دیده‌بان هستیم. من سوالم این است که چطور دیده‌بان‌های ما چشمانشان بسته و اجازه فیلمبرداری در خیابان‌ها را ندارند. تا کی چنین دیدی باید نسبت به فیلم‌ساز‌ها که بچه‌های همین خاک هستند و قصد مهاجرت هم ندارند باید باشد؟ اجازه بدهید که دوربین‌هایشان به خیابان‌ها برود. قول می‌دهم که سی سال دیگر به آثاری که امروز تولید می‌کنند می‌بالیم.
در بخش بهترین فیلم، نشان فیروزه، تندیس جشنواره و دیپلم افتخار به محمد کارت برای تهیه‌کنندگی فیلم‌های «تورگی» و «آسانسور» اهدا شد.
جایزه ویژه دبیر جشنواره به فیلم «پلوره» به کارگردانی علی احمدی زرین کلایی اهدا شد.
دومین جایزه ویژه دبیر جشنواره به مصطفی حائری شخصیت فیلم «کیمیاگر» به کارگردانی مصطفی شبان اهدا شد.
جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به فیلم «تورگی» به کارگردانی توفیق حیدری و تهیه‌کنندگی محمد کارت اهدا شد.