فیلم مستند «عبور از فولاد» به کارگردانی امیر هوشنگ دانائی برای نخستین بار سرگذشت قزاقهای ساکن ایران در استان گلستان را به تصویر میکشد.
قوم قزاق یکی از قدیمی ترین طایفه های عشایری جهان هستند که با گذشت زمان، همچنان سنتهای عشیرهای خود را حفظ کردهاند.
دانائی علاوه بر سابقه فیلم سازی سریال تلویزیونی و فیلم کوتاه داستانی و مستند بیست و یک سال است که در قزاقستان و لهستان زندگی و در خبرگزاریهای صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران و ایران پرس به عنوان خبرنگار فعالیت میکند.
دانائی کارگردانی فیلمهای داستانی، سریال و مستند را در کارنامه خود دارد، و در آخرین اثر وی موضوع کوچ اجباری قزاقها که یکی از مهم ترین اتفاقات مردم قزاقستان در زمان اتحاد جماهیر شوروی است و تاکنون هیچ گاه چه در قزاقستان و ایران به آن پرداخته نشده است، دست مایه کار خود قرار داده .
در فیلم مستند «عبور از فولاد» به سالهای ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۰ میلادی در زمان اتحاد جماهیر شوروی و حاکمیت «ژوزف استالین» میپردازد که قحطی ساختگی سرزمین قزاقستان را فراگرفت. این قحطی ساختگی درست 10 سال بعد از انقلاب سرخ اکتبر در جهت تثبیت نظام کمونیستی و از بین بردن مخالفان حکومت صورت گرفت که در قزاقستان تحت سلطه اتحاد جماهیر شوروی، با نافرمانی، اعتراضات و شورشهایی از سوی مردم مواجه شده بود. در نتیجه برخی از مردم ناچار شدند با کوچ اجباری سرزمین خود را ترک کنند و به کشورهای دیگر مهاجرت کنند.
در این فیلم مستند کوچ مردم قزاق ساکن شهر بندری آکتائو واقع در استان منگستائو قزاقستان که با مشقت و خطرات فراوان از طریق حاشیه دریای خزر خود را به ایران رساندند و در شهرهای گرگان، بندر ترکمن و گنبد کاووس ساکن شدند، به تصویر کشیده میشود.
دانائی از دو سال گذشته به طور جدی تحقیقات، جمع آوری اسناد و ضبط مصاحبههای تاریخ شفاهی را آغاز کرده است و از آبان سال گذشته تصویربرداری اثرش را از استان گلستان کلید زد و در ادامه تصویربرداری آن در شهرهای آلماتی و بندر آکتائو در جمهوری قزاقستان را انجام داد .
تصویربرداری ، تدوین و کارگردانی عبور از فولاد را امیر هوشنگ دانائی انجام داده است .
نویسنده گفتار فیلم : محمد تیموری
موسیقی متن : مهدی دانائی
جلوه های ویژه تصویری : داود نجیبی
تهیه کننده : مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی سازمان امور سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی .
این فیلم هم اکنون در مرحله تدوین قرار دارد.