مراسم رونمایی از کتاب «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند» و بازنشر کتاب «مقدمه‌ای بر فیلم مستند» در هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت برگزار شد.
به گزارش جهان سینما به نقل از روابط‌عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، بعدازظهر امروز، جمعه اول ماه، در حاشیه برگزاری جشنواره «سینماحقیقت»، مراسم رونمایی از کتاب «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند» تالیف احمد ضابطی جهرمی، با اجرای رامتین شهبازی رونمایی شد.
بازنشر دوباره کتاب «مقدمه‌ای بر فیلم مستند»
در ابتدای این نشست، به بهانه بازنشر کتاب «مقدمه‌ای بر فیلم مستند» نوشته بیل نیکولز، حامد شکیبانیا، رئیس هیأت مدیره انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند، گفت: کتاب «مقدمه‌ای بر فیلم مستند» کار مشترک مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند است. سال‌ها این کتاب نایاب بود و از آن‌جایی که این کتاب برای مطالعه دانشجویان لازم است بر آن شدیم تا دوباره این اثر مهم را بازنشر کنیم.
او ادامه داد: محمد تهامی‌نژاد، مترجم کتاب نیز ویراستاری دوباره‌ای بر آن انجام داد. درحال حاضر هم اعلام و هم لغت‌نامه کلمات تخصصی آن در حال نوشتن است و کتابی با چارچوب بهتری در دومین چاپ قرار است که به دست خوانندگان برسد.
شکیبانیا گفت: خود بیل نیکولز در چاپ سوم کتاب بسیاری از مفاهیم را با توجه به گذر زمان دچار تغییرات جدی مفهومی شده است و تغییر نگاه‌های جدی در آن به چشم می‌خورد. البته این موضوعات در کتابی که ما بازنشر می‌کنیم نیست و ما تنها چاپ اول کتاب را باز نشر می‌کنیم. امیدوارم تا سال بعد بتوانیم آخرین ویراست کتاب را خریداری و آن را ترجمه کنیم.
همبستگی علم و هنر در سینمای مستند
در ادامه رامتین شهبازی درباره کتاب «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند» گفت: این کتاب از هفت بخش اصلی تشکیل شده است. این کتاب در شکل جستارهای خودش تمام نمی‌شود و ایده‌هایی در آن مطرح شده که علاقه‌مندان می‌توانند درباره آن‌ها تحقیق کنند.
او ادامه داد: بحث فیلم مستند و روان‌‌شناسی حیوانات که یکی از فصل‌های کتاب است، موضوعی بود که توجه من را بسیار به خود جلب کرد. حوزه نقد زیست محیطی و اکوسینما، حوزه جدیدی است که حتی در دانشگاه‌ها نیز تعداد پایان‌نامه‌هایی که درباره این موضوع کار می‌شود بسیار انگشت‌شمار است. درنتیجه، کار کردن درباره این موضوعی بسیار مهم است.
شهبازی گفت: در جستار دوم نیز ایده‌ای درباره نشانه‌گذاری‌های آثار مستند مطرح شده است. نشانه‌گذاری تصویری و زبان‌شناسی بصری از هم متفاوت است و در بحث روایت فیلم تفاوت ایجاد می‌کند. درواقع گفت‌وگو و گسترش ایده درباره هرکدام از این جستارها از اهمیت بسیاری برخوردار است.
رونمایی از کتاب «همبستگی علم و هنر در سینمای مستند» افتخار جشنواره است
در ادامه محمد حمیدی مقدم، دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت گفت: دو یا سه سالی بود که در بحث حوزه نشر و کتاب‌های چاپی کار ما متوقف شده بود. اما من اعتقاد داشتم که مسئله نشر از اهمیتی برخوردار است که نمی‌توان از کنارش گذشت. با بضاعت کمی که بود شروع به راه‌اندازی مجدد چاپ کردیم.
او ادامه داد: احمد ضابطی جهرمی جواهری است که باید قدر هنر و علمش دانسته شود و مکانی همچون مرکز گسترش، جایی است که بدون هیچ حرفی باید بستر کار چنین انسانی را فراهم آورد. باوجود مشکلات جسمی این استاد بزرگوار، جای ستایش است که او برای خلق ایده و کار بر کتاب همچنان تلاش می‌کند. خلا کتاب در حوزه مستند قابل مشاهده است و تلاش آقای ضابطی جهرمی باید قدر دانسته شود.
حمیدی مقدم گفت: استاد از جلسه داوری آمدند و بسیار مشغول هستند. این چیزی جز سخاوت ایشان نیست که مثل هنرش را مثل باران بر ما می‌بارد. زیست ایشان فرهنگی و توام با انتشار دانش است. این که او با وارد شدن به مرکز احساس خوبی داشته باشند، لذت می‌بریم و سعی می‌کنیم هرچه که ایشان را شاداب نگه دارد را برای او فراهم کنیم.
دبیر جشنواره ادامه داد: امیدوارم استاد احمد ضابطی جهرمی درخششی روزافزون داشته باشند. بحث پژوهش و انتشار کتاب تخصصی در حوزه سینمای مستند برای ما امر مهمی است و هرجور شده بودجه آن را فراهم می‌کنیم. از بهمن ماه مباحث آموزشی مستند برای بچه‌هایی که نقطه درخشان جشنواره هستند آماده خواهد شد. تمهیدات این روند در حال انجام است و خود استاد احمد ضابطی جهرمی، حامد شکیبانیا، رامتین شهبازی، مهرداد اسکویی، و… در تحقق این امر به ما کمک می‌کنند.
او درپایان گفت: امیدوارم با انتشار کتاب‌ها بتوانیم به نیاز نسل آینده برای شکوفایی کمک کنیم. از احمد ضابطی جهرمی تشکر می‌کنم که اجازه داد کتاب او در این رویداد سینمایی رونمایی شود. این افتخار بزرگی برای جشنواره است.
سپس احمد ضابطی‌جهرمی به روی صحنه آمد و همراه با محمد حمیدی مقدم از کتاب رونمایی کردند.
فرم ملی در سینما، برای ایران مستند است
احمد ضابطی جهرمی گفت: برای من این لحظه پرافتخاری است. در هرکاری جنبه‌های عاطفی برای حفظ اصل روحیه و امیدبخشی پایه و اساس است. به همه شما ارادت دارم و چه‌قدر خوشحال شدم که جمع وسیعی از عزیزانم را از نزدیک زیارت کرده و مفتخر به دیدار آن‌ها شدم. از حضور تک‌تک شما سپاس‌گزار هستم.
او ادامه داد: کار من ناقابل است اما شاید تاثیراتی در بر داشته باشد. وظیفه خود می‌دانم از همکارانم در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، محمد حمیدی مقدم، آقای رحیمی و خدارحمی و همین‌طور طراح جلد کتاب آقای خورشیدی تشکر کنم. متاسفانه من در مراسم افتتاحیه جشنواره نبودم ولی در جریان آن‌چه که برگزار شد بودم و دوست دارم بگویم که دل من با آن‌جا بود.
ضابطی جهرمی گفت: در این دوره از جشنواره آثاری ارزشمند و دوست‌داشتنی، ایده‌ساز و جریان‌ساز وجود دارد. من تا حدودی می‌توانم استعداد را از اثر هنرمند تشخیص دهم. استعدادهایی را من در بعضی از آثار مستند دیدم که بستری فراهم می‌کند برخاسته از قریحه ملی ما در مستندسازی که کارهایی ناب و یگانه ساخته شود.
او گفت: فرم ملی در سینما برای ما مستند است. این جوهره هنر و ادبیات ایرانی است که پشت سینمای ایرانی چون تکیه‌گاهی محکم می‌ایستد. ملت ما ادبیات خلق می‌کند و این نکته‌‌ای بسیار مهم است. ادبیات ما در تراز جهانی حرف‌هایی برای گفتن دارد که در دل هنرمندان ایرانی ذوق می‌پراکند. برای مثال، تدوین، از منوچهر دامغانی شروع می‌شود.
ضابطی جهرمی بیان کرد: از نظر تئوریک خود را آماده دفاع از این حرف می‌کنم. سینمای ایران سینمای غیر استودیویی است و عمدتا از فضاهای واقعی استفاده می‌کند. ممکن است این کتاب توجه مستندسازان را جلب کند. درباره عرفان مستتری که در بسیاری از آثار مستند به چشم می‌خورد، بحث متافیزیک نه فولکلر و خرافات که ماجرایی علمی است.
این پژوهشگر گفت: این کتاب سعی شده برای کسانی که در حوزه زیبایی‌شناسی و سینمای محض کار می‌کنند که نمودش بیشتر در فیلم‌های اکسپریمنتال و تجربی دیده می‌شود بحث می‌کند. در این کتاب طرح موضوع و ایده‌یابی صورت گرفته است.
ضابطی‌جهرمی ادامه داد: کشور ما غنی از گویش‌هایی متفاوت است که در سایه زبان فارسی رنگ می‌گیرد. برایم سوال بود چرا درباره این گویش‌های محلی و بومی در معرض انقراض کمتر مستندسازی می‌شود. ما به ارتباط مردم‌شناسی و مستند آگاه هستیم اما زبان‌شناسی و مستند چیزی است که کمتر به آن پرداخت شده است. یا بحث راوی در سینمای مستند خود امری مهم است که در این کتاب به آن پرداخته می‌شود.
او گفت: ما پرویز پورصمدی، فیلمبرداری استثنائی را در چند ماه گذشته از دست دادیم که فقدان او با هیچ فیلمبردار دیگری قابل جایگزینی نیست. یک فیلمبردار مستند باید با انضباط و به موقع و آماده در محل فیلمبرداری باشند. آمادگی فیزیکی و جسمانی، خصوصیات روانشناختی و آمادگی ذهنی و اخلاق درست و سواد و مهارت در رشته ویژگی‌هایی بود که مرحوم پورصمدی در کار از همگی آن‌ها برخوردار بود. مرتضی فیلمبرداری بود که فکر کارگردان را می‌خواند.
این پژوهشگر در پایان گفت: اوج هنر او را می‌توان در مستند «تاراز» به خوبی مشاهده کرد. در مستند تجربه هر فرد می‌تواند استثنائی باشد و مجموع این تجربه‌ها است که مستند را می‌سازد. پس باید حواسمان به آدم‌هایی که خالق این هنرها هستند باشیم تا بتوانند در حوزه رسانه دانش و هنر خدمت‌رسانی کنند. علم و هنر دو بال در سینمای مستند هستند و در این کتاب سعی شده به این دو وجه پرداخته شود.
هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» با دبیری محمد حمیدی‌مقدم روز ۲ دی ماه به کار خود پایان می‌دهد.