جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت با توجه به این نکته مهم که متفاوت ترین دوره برگزاری آن در دهه اخیر بود ، از چند منظر درخور توجه و تامل است .
تغییر رویکرد جشنواره از دفاع مقدس به مقاومت که در چند دهه اخیر به آن توجه شده بود، از این دوره با تاکید بیشتر روی موضوع فلسطین جدی تر و پررنگ تر از همیشه پیگیری شد و با توجه به نوع تقسیم بندی جوایز به نظر میرسد در دورههای بعدی با وضوح و تاکید بیشتری مورد توجه فیلمسازان قرار خواهد گرفت. ضمن اینکه به نظر میرسد در عرصه فیلم بلند سینمایی هنوز جای کار بیشتری برای توجه به رویکرد اصلی جشنواره وجود دارد و در دورههای بعدی شاهد تنوع مضمونی بیشتری در آرایش فیلم های بخش مسابقه بلند جشنواره خواهیم بود .
فضای متفاوت و صمیمی
برگزار کنندگان هفدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت با انتخاب روستای «شیرینو» به عنوان محل برگزاری جشنواره در مجاورت عسلویه به عنوان جلوه ای از تلاش برای ارتقای صنعت گاز و پتروشیمی از یک سو و مقاومت در برابر هرگونه تجاوز به آبهای سرزمینی ایران در خلیج فارس از سوی دیگر ، اولین گام را برای برگزاری متفاوت و حضور صمیمی تر شرکت کنندگان در جشنواره برداشتند. نتیجه این تصمیم هم در روزها و شبهای برگزاری جشنواره دیده شد و خیلی زود جلسات رسمی و غیررسمی گپ و گفت بین سینماگران حاضر و به ویژه جوانان که با فیلم های کوتاهشان در جشنواره حضور داشتند ، زمینه انتقال تجربه را برای حاضران فراهم کرد و تشکیل کارگاه های آموزشی که به گفته دبیر جشنواره از اهداف اصلی برگزاری جشنواره بود و با هدف آموزش دادن به شرکت کنندگان در بخش «نسل روایت » برگزار می شد ، نشان داد که نسل جوان و مستعدی آماده قرار گرفتن در معرض آموزش مستمر و ایجاد جریانی برای رشد و پویایی هر چه بیشتر نسل جوان سینمای ایران در عرصه سینمای مقاومت و دفاع مقدس است .
حضور فیلمسازان با تجربه
حضور فیلمسازان باتجربهای همچون انسیه شاه حسینی، هادی مقدم دوست ،محمد حسین لطیفی و به ویژه احمد رضا درویش در محل برگزاری جشنواره در جلسات رسمی و غیررسمی و شرکت در گعده های دوستانه و خودمانی با حضور فیلمسازان جوان ، در کنار حضور مهمانان خارجی ، نویدبخش آغاز مرحله ای جدید درعرصه دانش افزایی سینمایی بود که در اصل ، وجوه کاربردی جشنواره فیلم مقاومت را پررنگ تر می کرد .سخنرانی پرتیترو نکته احمدرضا درویش در یکی از شب های برگزاری جشنواره با استقبال چشمگیر حاضران روبرو شد و برپایی جلسات نقد و بررسی با حضور فیلم سازان و تهیه کنندگان و همچنین محمدتقی فهیم منتقد و مدرس با تجربه سینما ، باز هم در خدمت بالندگی اندیشه در سینمای دفاع مقدس بود و میتوانست مکمل بخش نقد و پژوهش در جشنواره امسال باشد که خوشبختانه بسیار بیشتر از سالهای گذشته جدی گرفته شد . نمایش فیلم در فضای باز در عصر و شب های برگزاری جشنواره ، دیگر اقدام متفاوت مدیریت برگزاری جشنواره بود و باز هم با استقبال خوبی روبرو شد .ولی به نظر می رسد در دورههای آینده باید فکری برای نمایش فیلم در سانس های بیشتر بشود و فیلمهای بلند جشنواره دست کم در یک سانس به نمایش درآیند و اغلب فیلم های کوتاه و مستند و انیمیشن حاضر در بخش رقابتی هم باید نمایش داده شده و فیلمسازان حاضر در جشنواره ، امکان دریافت بازخورد از مخاطبان را داشته باشند.البته به نظر میرسد نمایش برگزیده آثار ارائه شده در دستور کار برگزارکنندگان جشنواره بوده که می توان با اختصاص زمان بیشتر در طول روزها و شبهای برگزاری جشنواره ، در دورههای بعدی آثار بیشتری را در معرض دید مخاطبان قرار داد .
اگرچه معتقدم وجوه کاربردی اغلب جشنواره ها معمولاً به واسطه در اولویت قرار گرفتن وجوه ویترینی یا همان نمایش همه آثار پذیرفته شده در بخشهای رقابتی جشنواره مورد بیمهری قرار میگیرد ، بر این عقیدهام که برنامه نمایش فیلم در یک جشنواره سینمایی نباید تحتالشعاع برنامههای آموزشی و سخنرانی و غیره قرار بگیرد.
با برنامه ریزی مناسب میتوان زمان های مناسبی را به نمایش فیلم های کوتاه بلند و داستانی جشنواره اختصاص داد و در جلسات نقد و بررسی پس از نمایش فیلم ها به طرح بحث های جدی درباره فیلم و سینمای دفاع مقدس پرداخت .همان اتفاقی که پس از نمایش چند فیلم بلند در جشنواره امسال و در جلسات نقد و بررسی پس از آن رخ داد . البته در این بین لازم به ذکر است که برگزار کنندگان جشنواره در اقدامی موثر برنامه نمایش فیلم های بلند جشنواره را در مراکز استان هم پیش بینی کرده بودند که نقش مهمی در شناساندن ویژگی های سینمای مقاومت امسال به مخاطبان در سراسر ایران داشت.
ارتقای تکنیکی سینمای مقاومت و مشکل فیلمنامه
ارتقای فنی و تکنیکی سینمای دفاع مقدس همچنان که در جشنواره فیلم فجر خودنمایی کرد در جشنواره فیلم مقاومت هم خودی نشان داد. فیلم های بلند سینمای دفاع مقدس و مقاومت به رغم اشکالاتی که در عرصه فیلمنامه برآن ها مترتب بود ، به لحاظ فنی و به ویژه در عرصه کارگردانی و جلوههای ویژه میدانی و رایانهای پیشرفت های چشمگیری را نشان می دادند که نویدبخش آیندهای روشن برای سینمایی مقاومت است .آنچه که در حال حاضر به عنوان یک نقص عمده در این عرصه ارزیابی میشود ، مشکلات فیلمنامه اغلب آثار سینمایی دفاع مقدس در سالهای اخیر و به ویژه امسال است .به گمان نگارنده فیلم نامه نویسی کارگاهی در عرصه سینمای دفاع مقدس می تواند حلال مشکلات بسیاری باشد و مقدمهای برای بهره گیری بیشتر سینمایی مقاومت از آثار ادبی برجسته که تاکنون در این زمینه پدید آمده اند.
اختتامیه روی آب های خلیج فارس
یکی از ویژگیهای مهم جشنواره فیلم مقاومت ، برگزاری اختتامیه جشنواره روی ناو جنگی شهید رودکی و روی آب های نیلگون خلیج فارس بود.در اختتامیه و در کنار اهدای جوایز متعدد و متنوع یک اتفاق مهم هم رخ داد و آن ، اهدای جایزه دبیر جشنواره به فیلم « های پاور» ساخته هادی محمدپور بود . فیلمی که با بودجه بسیار اندک ساخته شد و به همین دلیل به رغم ارزش هایی که به واسطه پژوهش مناسب در زندگی شهید منصور ستاری داشت، نتوانست توجه مخاطبان و منتقدان را در جشنواره فیلم فجر جلب کند. دبیر جشنواره فیلم مقاومت به پاس قدردانی از تلاش های سازندگان ، جایزه ویژه خود را به هادی محمدپور تقدیم کرد و او هم با فروتنی پشت میکروفون قرار گرفتن و تندیس خود را به موزه ارتش جمهوری اسلامی ایران و جایزه اش را به آسیب دیدگان از زلزله خوی تقدیم کرد .
مقاومت و رسانه
همراهی شبکه شبکه ۴ سیمای جمهوری اسلامی ایران با جشنواره فیلم مقاومت در برنامه ای زنده با حضور منتقدان و فیلمسازان و تهیه کنندگان از نکات قابل توجه جشنواره امسال به شمار میآمد ضمن اینکه روابط عمومی جشنواره هم با اطلاعرسانی به موقع و مناسب توانست ضمن ایجاد ارتباطی سازنده با رسانه ها ، فضای فرهنگی هنری جامعه را با جشنواره همراه کند .
*
جشنواره فیلم مقاومت می تواند با رفع کاستی های موجود و تقویت نقاط قوت ، به طور دائمی برپهنه خلیج فارس به عنوان مظهر مقاومت مردم ایران در مورد متجاوزان برگزار شده و نقش موثری در شکل گیری بدنه سینمای سینمای مقاومت و دفاع مقدس داشته باشد.همچنانکه امضای تفاهم نامه تولید 5 فیلم توسط بنیاد روایت فتح با مشارکت سپاه 5 استان در زمان برگزاری جشنواره ، اتفاقی امید بخش برای سینمای دفاع مقدس در سال پیش رو بود.
سید محمد سلیمانی