نشست خبری هفدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم «مقاومت» با تشریح اهداف و برنامه‌های این رویداد برگزار شد.
به گزارش جهان سینما به نقل از مهر ، نشست خبری هفدهمین جشنواره فیلم «مقاومت» به دبیری جلال غفاری صبح ۷ اسفندماه در مجتمع اسوه برگزار شد.
در ابتدا جلال غفاری دبیر این رویداد گفت: این دوره با شعار «گفتمان مقاومت نهضت جهانی مستضعفین و آزادی قدس شریف» کار خود را آغاز کرد و باوجود زمان کم استقبال فوق‌العاده‌ای توسط هنرمندان در عرصه داستانی، مستند و پویانمایی اتفاق افتاد. بعد از دو سال فاصله در برگزاری جشنواره، ایجاد یک هیجان و فضای رقابتی، کار سختی به نظر می‌رسید ولی خدا را شاکریم تعداد آثار به قدری هست که بگوییم شاهد یک فستیوال ملی و بین‌المللی با موضوع مقاومت هستیم.
وی افزود: نکته اول ما توجه و اهتمام به مقاومت به مثابه مقاومت بود. ما نمی‌خواستیم درگیر سینمایی شدن باشیم و از مضمون مقاومت فاصله بگیریم، از ابتدا بر مضمون گرایی جشنواره تاکید و نگاه گفتمانی به مقاومت داشتیم نه نگاه تک قطبی به موضوعاتی مثل داعش یا حتی دفاع مقدس. مقاومت این ظرفیت را داشت که تکثیر موضوعی پیدا کند و ما به همین دلیل هفده محور موضوعی را تعیین کرده‌ایم. سینمای انقلاب اسلامی، سینمای زنان مقاومت، سینمای افول آمریکا، سینمای فلسطین و آزادی قدس شریف، سینمای جبهه مقاومت، سینمای دفاع از حرم و رزمندگان بدون مرز، سینمای مکتب حاج قاسم سلیمانی، سینمای وحدت اسلامی و سینمای جوانان و سبک زندگی مقاومت و…. برخی از این ایده‌ها بود که مسیر و جهت‌دهی آینده سینما را می‌توان در زیرمجموعه آنها قرار داد.
غفاری ادامه داد: همین مسئله در بخش‌های دیگر فراخوان جلوه‌گری داشت. به‌عنوان مثال موضوع فلسطین فقط مقوله‌ای نبود که صرفاً محدود به کشورهای اسلامی باشد و موضوع فلسطین از طرف همه آزادی‌خواهان موردتوجه بود. امروز ما در نقطه‌ای هستیم که می‌گوییم سینما باید در خدمت این آزادی‌خواهی باشد. از طرف دیگر سینمای دفاع مقدس چون برآمده از دل تاریخ ماست توانسته آثاری را خلق کند که در دنیا راجع به آنها صحبت شود. سینمای دفاع مقدس ما سینمای شرمنده نیست، سینمای پرافتخار است. آثاری تولید کرده که افتخار حفظ وطن را به تصویر کشیده است.
وی با بیان اینکه بحث ما حضور و ظهور و کشف استعدادهایی است که در چهل ساله دوم انقلاب باید به آنها توجه می‌شد، مطرح کرد: ما از جشنواره انتظار اثربخشی داریم و تلقی‌مان این است که یک حرکت ادامه دار باشد. ما معتقدیم باید به زیرساخت‌های این جشنواره توجه شود و ما امسال توجه ویژه‌ای به سوژه‌های آثار داشتیم چون در آسیب شناسی سینمای مقاومت و چرایی عدم خلق یک اثر هنری ضعیف با موضوع مقاومت، به عدم وجود سوژه دراماتیک رسیدیم، در حالی که در همین کشور خودمان آدم‌های بزرگی بودند که زندگی دراماتیکی داشتند. از شهید همت گرفته تا شهید بروجردی و شهید چمران. در پهنه بزرگ ایران از شرق تا غرب، همگی در جغرافیای زمانی و مکانی انقلاب اسلامی یا قبل از آن قصه‌های عجیبی دارند که به آنها توجه نشده و ما در این دوره تلاش کردیم با توجه ویژه به اقتباس به متونی دست پیدا کنیم که می‌تواند پایه گذار سینمای مقاومت باشد چون معتقدیم امروز در ادبیات سینمای ما در دانشگاه‌ها، سینمای مقاومت وجود ندارد.
غفاری ادامه داد: نکته دیگر بحث شکل برگزاری جشنواره بود. ما نمی‌توانیم از کشورهای لیبرال کپی کنیم برای همین تلاش کردیم از آن فضای کاخ جشنواره و… فاصله بگیریم و ایده خلیج فارس از آنجا شکل گرفت به همین دلیل فضا و قصه‌های خلیج فارس برای ما اهمیت دارد. از حضور استعمارگرانه پرتغال و انگلیس گرفته تا داستان‌های هشت سال دفاع مقدس و موقعیت‌های دراماتیک فراوان دیگر که در آن منطقه وجود داشته است. ما امیدواریم الهام بخش تولید آثاری باشیم که در سال‌های آینده گفتمان سینمای مقاومت را به اوج برسانند. اختتامیه در خلیج فارس برگزار می‌شود و طی این مراسم برگزاری کارگاه‌های آموزشی را با حضور فیلمسازان برجسته خواهیم داشت و فضاهای تخصصی نقد سینمای ایران و جهان را نیز برگزار می‌کنیم همزمان، در ۳۱ استان اکران‌های سراسری خواهیم داشت. خوشبختانه ظرفیت‌های ملی در این دوره درگیر شدند، چون سینما با در کنار مردم بودن معنا پیدا می‌کند. این فیلم‌ها در ۳۵۴ نقطه از کشور اکران می‌شوند و در نهایت آثار برگزیده معرفی می‌شوند. آثار در بخش اصلی جشنواره که جایزه شهید سلیمانی مربوط به این بخش است ۶۷۴ اثر داخلی دریافت شده است.
سپس محمدعلی مومنی ها مدیر کمیته امور بین‌الملل بیان کرد: یک کار خوبی که ما امسال در جشنواره مقاومت داریم برگزاری نشست اتحادیه فیلمسازان مقاومت است خلأیی که داشتیم این بود که کشورهای مقاومت همکاری و تولید مشترک نداشتند. ما این نشست را در ایام جشنواره با حضور فیلمسازانی از بیست کشور خواهیم داشت تا مقدمه‌ای برای راه‌اندازی این اتحادیه داشته باشیم اما این صرفاً یک هم‌اندیشی است و با خیلی از فیلمسازان بزرگ حوزه مقاومت صحبت کرده‌ایم تا بیایند در خلال برگزاری جشنواره غرفه‌هایی متشکل از بخش خصوصی و دولتی، ایرانی و خارجی خواهیم داشت اما به دنبال یک بازار نیستیم بلکه می‌خواهیم یک فضایی را در اختیار دوستان بگذاریم تا خودشان را معرفی کنند.
سپس سیدمحمد حسینی مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس مطرح کرد: در این جایگاه وظیفه دارم تشکر کنم از کسانی که قبلاً این مسیر را ایجاد کردند و پیش آوردند به ویژه آقای خزاعی که پنج دوره دبیر این رویداد بود و آقای عظیمی میرآبادی که بر خلاف وضعیت عجیب و غریب کرونا جشنواره را برگزار کرد. این دوره از جشنواره مسیر خوبی را طی می‌کند. آنچه در جشنواره‌ها اهمیت پیدا می‌کند جریان مدیریتی است که دارند، جشنواره‌ها می‌توانند شرایطی فراهم کنند که جریان تولید به سمت و سوی خاصی کشیده شود جشنواره‌های الف دنیا هم چنین کارکردی دارند. می‌شود گفت بخشی از مدیریت سینما در اقصی نقاط جهان توسط همین جشنواره‌های الف صورت می‌گیرد چون جوایز و توجهی که دارند زمینه‌ای برای تولید آنچه را که می‌خواهند، فراهم می‌کند. یکی از مهمترین دستاوردهای کشور ما در طول این سال‌ها سینماست و سینمای ما در سطح دنیا یک تشخص متفاوت دارد به این نحو که هر کجا شما را به نام سینمای ایران بشناسند احترام ویژه‌ای برای شما می‌گذارند.
حسینی اظهار کرد: ژانرهای متداول دنیا در اصابت با فرهنگ‌های مختلف تغییر ماهیت می‌دهند تنها گونه‌ای که در اصابت با فرهنگ ایرانی تغییر ماهیت داد سینمای دفاع مقدس بود چون سینمای جنگ در دنیا متداول بود ولی وقتی با فرهنگ جبهه و بچه‌های رزمنده برخورد کرد گونه‌ای دیگر از تصویرگری را به دنیا معرفی کرد که عناصر متفاوتی داشت و حرف خود را به شکل متفاوت به دنیا می‌گفت. این جریان تا امروز ادامه پیدا کرد و فکر می‌کنم طعم فوق‌العاده آن همیشه زیر زبان ماست. سال گذشته وقتی «موقعیت مهدی» پخش شد به واکنش‌ها فکر می‌کردم و ته دلم آشوب بود اما واکنش‌ها خیلی خوب بود چون فیلم صداقت داشت و واقعاً دفاع مقدسی بود واکنش‌ها آنقدر عجیب بود که ما را به حیرت وا می‌داشت چون آدم‌هایی که در این فضا نبودند و فکر نمی‌کردیم درباره ارزش‌های دفاع مقدس صحبت کنند چنین فیلمی ساختند.
وی گفت: مسأله دیگر جشنواره «مقاومت» وفاق ملی است، آنچه طعم این جشنواره را به کام همه شیرین می‌کند این است که ما بر سر چند چیز وفاق داریم. کار من سیاست نیست و هنر است پس وقتی در فضای هنری حرفی می‌زنید که از جنسیت، انسانیت و شکوه و بالندگی و سرزمینی به کهنی ایرانی است حتماً همه آدم‌های اهل هنر جذبش می‌شوند، کنار شما قرار می‌گیرند و دیگر فیگور سیاسی وجود ندارد. آنچه جشنواره مقاومت را متمایز می‌کند همین است. نکته دیگر وجه ایدئولوژیک این جشنواره است همه جشنواره‌ها چنین رویکردی دارند چه اعلامی چه اعمالی. جشنواره مقاومت موقعیت ایدئولوژیک خود را اعلام می‌کند و می‌گوید من طرف مستضعفان دنیا هستم. من جشنواره مقاومت را یک جشنواره ممتاز می‌دانم و تلاش می‌کنیم جشنواره خوبی را رقم بزنیم.
در ادامه رفیعی دبیر اجرایی جشنواره هم ضمن تبریک اعیاد شعبانیه بیان کرد: افتتاحیه هفدهمین جشنواره فیلم مقاومت در روز دوازده اسفند ساعت ۱۵ خواهد بود این آغاز همزمان با افتتاح این جشنواره در ۳۲ استان است. مراسم پایانی هم در روز ۱۷ اسفند ساعت ۲۰ روی عرشه یک کشتی ایرانی روی خلیج‌فارس برگزار می‌شود در این دو فاصله برنامه‌های متعدد و متنوعی برای حضار در نظر گرفته شده که بیشترین وجه آن آموزشی، نقد فیلم، نمایش آثار منتخب و ارتقای سطح نگرش فیلمسازان به مفهوم مقاومت است آنچه در این رویداد مهم است و باید مورد توجه سازمان‌های مختلف قرار بگیرد استقبال معنادار استان‌ها از این رویداد است در تهران شاهد یک حضور ۴۵ درصدی آثار نسبت به سطح کشوریم بعد از تهران قم با ۸ درصد و بعد گلستان و خراسان رضوی با ۴ درصد است.
سپس محسن جوادی دبیر نسل روایت هم مطرح کرد: کمیته امور استان‌ها با هدف جذب و کشف استعداد فیلمسازان انقلابی آغاز به کار کرده است. این کمیته بخشی به نام نسل روایت تشکیل داد، ما فراخوان ویژه برای این بخش طراحی کردیم و استان‌های بسیج هنرمندان در این قسمت با ما همکاری کردند و نزدیک به ۲۹۱ اثر دریافت کردیم البته شرطی در این بخش داشتیم که متولدین ۶۸ به بعد باید اثر بدهند بخش دیگری برای اکران و پخش آثار مستند و کوتاه راه‌اندازی کردیم که سانس‌های ویژه دانش‌آموزان، دانشجویان و … دارد هر شب هم یک فیلم سینمایی داریم که عمدتاً آثار سینمای دفاع مقدس هستند. هدف جشنواره فیلم مقاومت بر این بود که در بستر سینمای انقلاب این فیلمسازان جوان و نوجوان را شناسایی و از طریق بسترهای مختلف برنامه‌های متنوع آموزشی داشته باشد و قرار است این بچه‌ها بعد از ورود به این کلاس‌ها گام به گام در دوره‌های مختلف در کنار جشنواره باشند و زمینه‌ساز نسل جدیدی در حوزه فیلمسازان انقلابی باشیم.
قائم مقام سینمای انقلاب مطرح کرد: شهرک سینمایی دفاع مقدس ذیل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس است در سال بیش از سیصد اثر را در انجمن بررسی می‌کنیم و به شهرک می‌فرستیم به این معنا که این شهرک مثل بیست سی سال پیش نیست، این شهرک تجهیز شده است. آقای حسینی در شورای پروانه ساخت حضور دارد و ما کلینیک فیلمنامه در انجمن داریم بزرگترین خدمات ما در شورای فیلم و سریال این است که مدرسان فیلمنامهها را بررسی می‌کنند و به افراد مشاوره داده می‌شود سپس نقاط ضعف فیلمنامهها بررسی و وارد چرخه تولید می‌شود.
در ادامه ناظمی از هیات داوران بیان کرد: ما با توجه به ماهیت جشنواره مقاومت چند ماموریت داشتیم تا بیانی برای توضیح گفتمان مقاومت در مراکز علمی داشته باشیم پس سلسله نشست‌هایی را در دانشگاه‌های مختلف داشتیم. مثل آینده مقاومت، حضور زنان در سینمای مقاومت و…. وظیفه بعدی که تلاش می‌کنیم در ایام جشنواره انجام بدهیم این است که فضای جشنواره را از حال و هوای متعارف جشنواره‌ها به سمت گفتگوهای جدی‌تر درباره وضع سیما سوق بدهیم. پس این جشنواره پرنشست‌ترین و پرکارگاه‌ترین خواهد بود. نکته دیگر مسأله هیات داوران و هیات‌های انتخاب آثار است تلاش کردیم هیات انتخاب از اهالی جوان و پژوهشگرانی باشد که سابقه‌ای دارند و نسبت به سینمای مقاومت علاقه دارند.
وی ادامه داد: در بخش داوری که در اواخر آن هستیم ۶ بخش را تعیین کردیم داورانی از کشورهای آمریکا، سوریه، لبنان، عراق و.وو داریم. باید بگویم رییس هیات داوران بخش اصلی آقای بهروز افخمی است و دو داور ایرانی و چهار داور خارجی به او کمک می‌کنند تا داوری به شکل مناسب انجام شود. رییس هیات داوران بخش دفاع مقدس شهریار بحرانی، بخش فلسطین محسن برمهانی، بخش نسل روایت شهاب اسفندیاری، بخش پژوهش آقای حسنایی رییس دانشگاه هنر و بخش فیلمنامه بهمن حبشی است. خیلی‌ها هستند که به سینمای مقاومت و مام میهن علاقه دارند اما دید مناسبی نسبت به وضعیت امروز سینمای ما ندارند پس ما خواستیم از کسانی دعوت کنیم که یک نگاه فعالانه به سینما داشته باشند.
ناظمی درباره آثار راه یافته به این دوره گفت: اکثر آثاری که در حوزه دفاع مقدس امسال و سال گذشته مجوز گرفتند و اکران شدند در هیات انتخاب بررسی شدند چند اثر هم بودند که امکان اکران پیدا نکردند اما آنها هم بررسی شدند همه فیلم‌های دفاع مقدسی جشنواره فجر هم بررسی شدند. رقابت فقط بین فیلم‌های امسال نخواهد بود بلکه فیلم‌های سال گذشته را هم بررسی می‌کنیم. فیلم‌هایی که از سرمایه کافی و عوامل حرفه‌ای بهرمند نبودند اما تلاش خود را کرده بودند برای اینکه از رقابت محروم نشوند به برخی از آنها هم فرصت دادیم تا تقدیر شوند چون برخی سازندگان آنها فیلم اولی هستند.
مومنی ها هم بیان کرد: تقریباً از کشورهای منطقه، آمریکا، اروپا و… اثر داریم. حتی یک اثر از یک یهودی که در فلسطین مستقر است و اثرش موضوعی ضداسرائیلی دارد، دریافت کردیم. به زودی اسامی آثار را اعلام می‌کنیم. امسال در حوزه فلسطین چند سریال هم داریم که ۶ سریال مهم آنها مورد داوری قرار می‌گیرد.
غفاری هم گفت: وقتی فیلمسازان خارجی با ما در ارتباط بودند از فشارها و لابی‌ها پرده برمی‌داشتند. متاسفانه شاید ما فشار لابی‌های صهیونیستی را درک نکنیم، به هر حال دیکتاتوری زر و زور بر سینمای جهان حاکم است اما این نظام سلطه رو به پایان است و امیدوارم به زودی شاهد یک سینمای مقاومت باشیم که بتوانیم تولیدات مشترک داشته باشیم.
حسینی درباره شهرک سینمایی دفاع مقدس بیان کرد: بخش‌هایی از تولید آثار مرتبط به حوزه دفاع مقدس نیاز به زیر ساخت دارد که بسیار مهم است. مثلاً غربی‌ها زیرساخت دریایی دارند و فیلم‌هایی این چنینی می‌سازند یعنی در حالی که شما دریانوردان را از دست دزدان دریایی سومالی نجات می‌دهید اما غربی‌ها فیلم «ناخدا فیلیپس» را می‌سازند چون آنها زیرساخت اثر دریایی دارند برخی از حوزه‌های ما زیرساخت ندارند اما حوزه‌های سنتی در حال برطرف شدن هستند. ما به اندازه بضاعت خود تلاش کردیم فضای خوبی در شهرک سینمایی دفاع مقدس داشته باشیم که به نظرم یکی از مهمترین گنج‌های سینمای ایران است چون در منطقه بی‌نظیر است ولی بهره‌مندی ما تقریباً صفر بوده و همه‌اش داشتیم از آن استفاده می‌کردیم ولی برای شهرک اتفاقات خوبی در این یکی دو سال اخیر رخ داده است.
وی درباره ضعف فیلمنامه‌های آثار مقاومت گفت: من الان عضو شورای پروانه ساخت هستم و بهتر از هر کسی این نقطه ضعف را درک کرده‌ام چون همه فیلمنامهها را خوانده‌ام. متاسفانه فیلمنامه در ایران جدی گرفته نمی‌شود مثلاً در غرب برای تولید فیلم‌های جنگی و تاریخی فیلمنامه غیر فرآوری شده سر صحنه نمی‌برند، استوری برد و… برای آن در نظر می‌گیرند اما ما به شکل سنتی کار می‌کنیم وقتی از سینمای درویش صحت می‌کنید با یک سینمای فوق‌العاده مواجهیم و نباید سینمای او متوقف نشود. چرا دیگر طعم «دوئل» را نمی‌چشیم؟ قدرت سینمای ایران یعنی همین.
وی درباره کلینیک فیلمنامه گفت: خواهش می‌کنم از این عبارت استفاده نکنید چون ما دوستان را خاضعانه کمک می‌کنیم تا فیلمنامه شکل بهتری به خود بگیرد.
غفاری هم مطرح کرد: سینما سیاسی است چون دیده‌اید که آرمان فلسطین در حال و هوای دنیا گم می‌شود اما مسأله اوکراین فراموش نمی‌شود به نحوی که در جشنواره‌های مختلف لگدی به موضوع حمله روسیه به اوکراین می‌زنند.
وی گفت: هزینه مقاومت از هزینه سازش کمتر است سوریه امروز در مقابل چشمان ماست و باید به آن پرداخته شود ما نیاز به یک خون و نفس تازه داریم باید پشت به پشت نسل فیلمساز تربیت کنیم هرکسی دل در گرو انقلاب و ایران دارد یک ظرفیت علی حده برای فیلمسازی است. باید فضا شکسته شود و آرمان فلسطین در دست گرفته شود امروز حمایت از فلسطین بر دوش ماست نباید سینمای فلسطین غریب بماند.